Nankörlük, haramzadelik ve ihanet hallerinde beddua
manasıyla kullandığımız bu deyimdeki "fitil (fetil)" kelimesinin
eskiden kullanılan dört anlamı vardır:
1. Lamba fitili
2. Ovalamakla deriden çıkarılan yuvarlak kir
3. Yaraya konulan pamuk
4. Örgü
Bu
anlamların hemen hiçbiri, yukarıdaki deyime tam uygun gözükmüyor. En sondaki
örgü anlamı, biraz eski işkence tarzlarını hatırlatıyor (Yer yer düğüm atılmış olan
bir yumak ipliğin ucunu suçlunun burnundan ağzına sarkıtıp bir ileri bir geri
sararak işkence yapıldığını Evliya Çelebi yazar.) ve dolayısıyla bir beddua
için elverişli görünüyorsa da deyimde geçen "fitil" kelimesi bir
ağırlık ölçüsü birimi olarak bambaşka anlam taşır. Dirhemin dörtte birine
"denk", dengin dörtte birine "kırat", kıratın dörtte birine
de "fitil" denir. Bu durumda fitil, dirhemin kesirlerinden biri
olarak muhtemelen bir damla kan ağırlığında olmalıdır, hakkı yenilen kişinin
hakkı, eylediği beddua gereği zalimin burnundan damla damla (fitil fitil)
gelebilsin. Hafazanallah!.. 
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder