Ashab-ı Kiramdan Cerîr bin Abdullah (ra.) bir gün
kendisine bir at satın almak için pazara gitmişti. Nihayet güzel bir at bulmuş
ve atın sahibi ile pazarlığa tutuşmuştu. At sahibi, atına 500 dirhem fiyat
istemekteydi.
Hazret-i Cerîr, attan anlardı. Adamın istediği bu
fiyatın atın hakiki değerinden çok düşüktü. Bu durumu adama şu şekilde ifade
etti:
"Atın bu fiyattan çok daha fazla eder. Eğer razı
olursan, sana 600 dirhem vereyim. Fakat 800 dirheme dahi müşteri bulabileceğini
de söyleyeyim. Çünkü bu at, bu fiyata bile değer,"
Atın sahibi şaşırmıştı. Müşterisinin, istediği
fiyatın üstünde bir fiyatı teklif etmesi ona çok tuhaf gelmişti. Bu hayret ve
şaşkınlıkla şöyle dedi:
"Demek atıma bu fiyatı biçiyorsun?" Cerîr
(ra.) adama şu karşılığı verdi.
"Atın belki 800 dirhemin üstünde kıymeti vardır.
Ancak ben, en son 800 dirhem ödeyebilirim. Daha fazla ödemeye kudretim
yoktur."
At sahibi sevinçle: "Öyleyse ben de sana 800
dirheme atı sattım," dedi.
Hazret-i Cerîr, 800 dirhemi ödeyerek atı satın aldı.
Satıcı hâlâ şaşkınlık içindeydi. Kendisi 500 dirheme bile râzı iken, hiç
ummadığı bir biçimde 800 dirhem kazanmıştı. Düşündükçe bu alışverişe bir mânâ
veremiyordu. Sonunda Cerîr'e (ra.) durumu sormaktan kendini alamadı.
"Ya Cerir," dedi. "Ben atı 500 dirheme
gönül rızasıyla satıyordum. Sen bu parayı verip atı alıp gidebilirdin. Bilakis
atın 800 dirhem bile edeceğini söyledin ve atı, bu fiyatı vererek aldın. Seni
böyle davranmaya sevk eden sebep nedir? Düşünüyorum da aklımla bir türlü
çözemedim."
Hz. Cerîr, kendisini böyle davranmaya sevk eden
sebebi, adama şu şekilde izah etti: "Biz, Resulûllah Efendimiz'e (sav.) bir
Müslüman'ın, diğerini aldatmayacağı ve birbirimize hile yapmayacağımız
hususunda söz verdik. Artık nasıl bu sözümüzün hilâfına hareket edebiliriz? Ben
atının gerçek değerini bilirken, bunu bilememenden istifade ile ucuza satın
almaya vicdânım ve imanım müsaade etmez, işte beni, senin atına istediğin
fiyatın üstünde bir fiyat vermeye sevkeden sebep budur.
Şimdi bu ibretli alış-veriş ile günümüzün ticaret
hayatı ve alışveriş anlayışını karşılaştıralım. Aradaki derin fark, fert ve
toplum olarak islâm'ın ruhundan ne derece uzaklaştığımızın açık bir delili
olmaktadır. Cenâb-ı Hakk bize, tekrar o mana ve rûhu canı gönülden yaşamayı
nasip etsin. (Âmin)B
Hazırlayan: Yaşar Esen
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder