BAROMETRE

Öğrenci geçmeli mi?
Bu soru Kopenhagen’daki bir Üniversitenin fizik sınavından alınmıştır: Bir gökdelenin yüksekliğini barometre ile nasıl bulursunuz?
Öğrencilerden birinin cevabı:
"Barometrenin ucuna bir ip bağlarsınız. Sonra gökdelenin tepesinden asıp sallarsınız. Barometre yere değdiğinde ipin boyuyla barometrenin boyunun toplamı gökdelenin yüksekliğini verecektir."
Bu oldukça orijinal cevap hocayı çileden çıkartmaya yetti ve öğrenci dersten kaldı. Öğrenci cevabının doğruluğu konusunda itirazda bulundu ve üniversite durumu çözmek için başka bir hoca gönderdi.
Yeni hoca, cevabın aslında doğru olduğuna, fakat kayda değer bir fizik bilgisinin varlığını göstermediğine karar verdi. Sorunu çözmek üzere öğrenciyi en azından asgari bir temel fizik bilgisi olup olmadığını anlamak için, ona altı dakika vererek sorunun sözlü cevabını vermesi kararını aldı. İlk beş dakika, genç sessizliğe gömüldü. Alnı düşünceden kırış kırış olmuştu. Hoca zamanın tükenmekte olduğunu hatırlattığında genç çeşitli cevaplarının olduğunu, fakat hangisini kullanacağına karar veremediğini söyledi. Tekrar
acele etmesi tavsiye edilince genç söyle cevapladı:
"İlk olarak, barometreyi gökdelenin tepesine çıkartıp kenarından aşağı bırakıp yere inene kadar geçen süreyi ölçersiniz. Binanın yüksekliği
H = 0.5 x g x t2
Formülü uygulanarak hesaplanabilir. Fakat barometre için kötü bir seçim.
“Veya güneş parlıyorsa, barometrenin yüksekliğini ölçersiniz.. Sonra onu bir yere dikip gölge uzunluğunu ve sonra da gökdelenin gölge uzunluğunu ölçebilirsiniz. Bundan sonrası basit bir orantıyı çözmek olacaktır. "Fakat bu konuda gökbilimsel bir cevap istiyorsanız, barometrenin ucuna bir sicim bağlayıp onu bir sarkaç gibi sallandırabilirsiniz. Önce yer seviyesinde, daha sonra da gökdelenin tepesinde. Yüksekliği,
T=2¶² kvk (I/g)
formülündeki farktan yararlanarak bulabilirsiniz.
"Yahut da gökdelenin dışarısında bir yangın çıkış merdiveni varsa, barometreyi bir cetvel gibi kullanarak yukarıya çıkarken gökdelenin boyunu barometre yüksekliği biriminden sayıp bunları toplayabilirsiniz."
"Eğer ille de sıkıcı ve ortodoks olmak istiyorsanız, tabii ki barometre ile gökdelenin tepesindeki yer seviyesindeki basıncı ölçer, milibar cinsinden çıkan farkı feet'e çevirebilirsiniz ve yüksekliği bulursunuz. Ancak bizler daima zihnin bağımsızlığı ve bilimsel metotlar kullanma konusunda teşvik edildiğimiz içindir ki, en iyi yol şüphesiz hademenin kapısını çalmak ve yeni bir barometre isteyip istemediğini sorarak, gökdelenin yüksekliğini söylemesi durumunda, ona bu barometreyi vereceğimizi söylemek olurdu."
Sizce öğrenci geçmeli mi kalmalı mı?
Öğrencinin adı: Niels Bohr, Fizik'te Nobel ödülü kazanan tek Danimarkalı.